TOFAUTI KUBWA ILIYOPO KATI YA UONGOZI NA CHEO

Mara nyingi watu huchanganya kati ya hizi dhana mbili. Watu wengi hudhani kwamba ziko sawa na wachache hudhani kwamba zinatofautiana. Ndiyo! Inawezekana zipo sawa au zinatofautiana kulingana na namna unavyozitafsiri dhana hizi. 

Siku ya leo ninaomba niwasaidie wale wanaojua dhana hizi zinaendana 100% na hawawezi kabisa kutofautisha kati ya dhana hizi.

Uongozi ni madaraka anayopewa mtu ya kusimamia au kuongoza. Au ni majukumu ambayo mtu hukabidhiwa ili ayatekeleze.

Kwa upande mwingine tuna istilahi 'Cheo.' Istilahi hii ina maana nyingi kwa mujibu wa waandishi mbalimbali na kamusi mbalimbali za lugha ya kiswahili. Kwa mujibu wa kamusi moja inasema 'Cheo' ni nafasi ya hadhi ambayo mtu anapewa kazini. Lakini pia kuna maana isemayo 'Cheo' ni ubao utumikao kusukia ukili. Zaidi ni kwamba kuna tafsiri nyingi sana na nyingine ni tofauti sana na lengo letu.

Sasa lengo letu ni kutofautisha dhana ya cheo kama hadhi ya heshima anayopewa mtu na uongozi kama dhamana ya majukumu aliyonayo mtu fulani. Wakati mwingine watu husema kwamba cheo ni dhamana.

Uongozi ni kitendo cha kuwa kiongozi sehemu au katika wadhfa fulani. Uongozi ni kuwajibika, kuwatumikia watu ama jamii fulani. Uongozi ni kuongoza- lakini kuongoza kule kunakofaa. 

Kuongoza kunakofaa ni kule kuongoza kwa kuwasikiliza watu, kuwatumikia, kuwatii, kupokea mapungufu yako na kuyafanyia kazi. Kiongozi mzuri lazima awasikilize wale anaowaongoza.

Cheo ni hadhi au jina fulani la heshima. Wapo vijana wengi mtaani wanaitana 'Mkurugenzi', 'Bosi', 'Mkuu' na majina mengine mengi sana ambayo kiuhalisia hayaendani na wao au tabia zao. Cheo ni tofauti sana na uongozi. Cheo siyo lazima kiambatane na majukumu kama tulivyokwisha kueleza hapo juu.

Tatizo linaanzia pale ambapo kiongozi analazimisha kuwa na cheo. Kwa ufupi tu ni kwamba unaweza kuwa kiongozi pasi na kuwa na cheo. Hii ni kutokana na ukweli kwamba uongozi unaanza na wewe mwenyewe... Kujitawala na kujiongoza wewe mwenyewe. Sasa kama huwezi kujiongoza wewe mwenyewe ni ngumu sana kuwaongoza wengine. Matokeo yake ndiyo maana tunapata watu wenye vyeo lakini hawafai kuwa viongozi.

Unaweza kuwa na cheo lakini husikilizi watu, hutii maadili ya kiuongozi, huwajibiki kwa ajili yao, unafanya maamuzi yenye kutunga usaha kwa jamii yako. Wewe hufai kuwa kiongozi ila utabakia tu na cheo chako.

Wapo watu wengi sana wenye vyeo lakini siyo viongozi kabisa. Kazi yao ni kuamrisha tu nini kifanyike badala ya kufanya maamuzi shirikishi. Kiongozi sahihi hakurupuki kwenye kufanya maamuzi.

Tutafuteni sana kuwa viongozi na vyeo tutaongezewa!

Mwisho, uongozi ni kuwajibika, cheo ni dhamana.

+255764987588

Mashaka Siwingwa

Chuo Kikuu Mzumbe.



Comments

  1. UnknownAugust 23, 2021 at 9:49 PM

    Unapotoa fasili ya Istilahi Uongozi ukahusisha "madaraka" yaani jurisdiction unakuwa umepotosha sana na umedanganya isivyo kawaida

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

KWA NINI WATU WENGI HAWANA UTAMADUNI WA KUJISOMEA VITABU?

Image
 Kwa Nini Watu Wengi Hawana Utamaduni/Hawapendi Kujisomea Vitabu?  (Sehemu ya Kwanza) Habari... Siku kadhaa zilizopita niliandika kwenye kurasa zangu za mitandao ya kijamii mara baada ya kufanya kipindi cha 'The Fix' cha redio kuhusiana na mada inayosema 'Kwa Nini Watu Wengi Hawapendi Kusoma Vitabu?' Nakumbuka baada ya chapisho lile niliahidi kukufikishia somo lote hatua kwa hatu. Sasa leo natamani somo hili liwe kama sehemu ya kwanza na mada ile ile ambapo leo tutaangalia sababu za watu wengi kutokuwa na mwamko, shauku ama utamaduni wa kujisomea vitabu. Zifuatazo ni baadhi tu ya sababu za watu wengi kutokuwa na utamaduni wa kujisomea vitabu; >> Mabadiliko ya Teknolojia (Simu na Mitandao ya Kijamii); Vifaa vya kisasa kama simu za mkononi, kompyuta, na mitandao ya kijamii vimechukua nafasi kubwa katika maisha ya watu. Watu wengi wanapendelea kutumia muda wao kwenye mitandao badala ya kusoma vitabu. >> Video na Habari za Papo kwa Papo; Watu wanaweza kupata hab...
Read more

Mbwa Bado Hajafa! (Usikubali Kukata Tamaa)

Image
Meshack Siwingwa 0764 987 588 Jamaa mmoja alikuwa akisafiri kutoka nyumbani kwake kuelekea mjini majira ya saa moja asubuhi. Baada ya mwendo wa kama saa mbili hivi alikutana na kijana mmoja akiwa amesimama barabarani akingojea kumwona mtu aendaye mjini ili aweze kumuomba 'lift.' Kijana huyu alikuwa amebeba vifaa kadhaa vinavyotumika kwa ajili ya usafi wa kuoshea magari vile ambavyo alivimudu kuvibeba. Kando ya huyu kijana alikuwa amelala mbwa aliyeonekana kuwa dhooofu bin hal kwani alikuwa akitweta kwa uchungu uliosababishwa na maumivu aliyokuwa nayo. Yule kijana alipunga mkono kwa jamaa ndipo jamaa aliposimamisha gari yake na kuamua kumsikiliza kijana. Kijana alimweleza jamaa kwamba alikuwa anaelekea mjini kumtibia mbwa wake na kwamba baadhi ya vifaa kadha alivyokuwa navyo alitegemea apate kazi za kuosha magari pindi afikapo mjini ili aweze kupata fedha za kumudu gharama za matibabu ya mbwa wake. Jamaa alishangaa sana baada ya kuona hali ya mbwa wa yule kijana na ndipo alipoam...
Read more

KAULI KUMI ZA HAYATI MWL. JULIUS K. NYERERE KUHUSU ELIMU NDANI NA NJE YA NCHI

Na; Mashaka Siwingwa +255764987588 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Ni miaka mingi imepita tangu atutoke baba wa taifa Hayati, Julius Kambarage Nyerere. Ushujaa na uhodari wake katika kupambanua mambo pamoja na kueleza vitu bayana kunamfanya aendelee kuwa shujaa asiyesahaulika. Wakati wa uhai wake, baba wa taifa alisisitiza sana juu ya suala la elimu hapa nchini. Falsafa yake ya kuamini kwamba elimu ndiyo silaha pekee ya kuufikia ukombozi wa kweli hasa kifikra. Katika nyakati tofauti tofauti, katika sehemu tofauti na katika muktadha tofauti, Hayati baba wa taifa aliweza kuonesha wazi msimamo wake juu ya mfumo wetu wa elimu. Kati ya mengi aliyoyazungumza, leo nimeamua nikukusanyie kauli kumi tu alizowahi kuzitoa shujaa huyu.  Twende sawa; 1. Kauli aliyoitamka mnamo tarehe 31 Desemba, 1969 akizungumza na vyombo vya habari kuhusu malengo ya Elimu ya Watu Wazima. Alisema, "... education is som...
Read more